بعد از شیمی درمانی چی بخوریم؟

افرادی که مبتلا به سرطان شده‌ اند و از شیمی درمانی استفاده می ‌کنند دوره ‌های سختی را گذرانده و باید به تغذیه خود بعد از شیمی درمانی بسیار توجه کنند.

زیرا داشتن تغذیه مناسب باعث می‌شود که فرد سختی ‌های بعد از انجام شیمی درمانی را راحت تر تحمل کرده و خیلی سریعتر قوای لازم را برای بدن خود کسب کند.

در این مقاله شما را با مواد غذایی که باید در زمان شیمی درمانی استفاده کنید آگاه می ‌کنیم.

عوارض ناشی از شیمی درمانی

شیمی درمانی و تاثیر آن روی بدن فرد بستگی به قوای بدنی که فرد دارد و میزان پیشرفت سرطان در او داشته و برای هر کس می تواند متفاوت باشد.

عوارض ناشی از انجام شیمی درمانی باعث می‌شود که فرد قوای بدنی و جسمی خود را از دست بدهد و ضعیف گردد.

انجام دادن شیمی درمانی بر روی پوست فرد، گوارش و خون تاثیر گذاشته و فرد را دچار استخوان درد می کند.

با انجام دادن شیمی درمانی میزان گلبول ‌های سفید موجود در خون و همچنین پلاکت‌ ها کم می شود، از این رو سیستم ایمنی بدن فرد کاهش یافته و در مقابل ابتلا به عفونت ضعیف شده و در مقابل لخته شدن خون ناتوان می گردد.

احتمال مبتلا شدن فرد به کم خونی، با انجام شیمی درمانی بالا می رود و همچنین موها ریزش پیدا کرده و پوست‌ دچار کبودی می گردد.

از جمله عوارض شایع ناشی از شیمی درمانی می توان به ابتلا به حالت تهوع، استفراغ و اسهال و یبوست اشاره کرد.

دیگر عوارضی که این روش درمانی با خود به همراه دارد می توان کم شدن وزن، خستگی زیاد از حد، کاهش اشتها، تب، خشک شدن دهان، مختل شدن خواب و ایجاد مشکلات جنسی و باروری را نام برد.

با داشتن رژیم غذایی مناسب و گرفتن رژیم آنلاین از جبی دایت در این دوران می توان تا حدودی موجب کم شدن شدت این عوارض و بهتر سپری شدن این دوران شد.

اصول تغذیه در زمان شیمی درمانی

باید در دوران شیمی درمانی از رژیم های غذایی که موجب کم شدن عوارض ناشی از آن می‌شود استفاده کرد.

• اصل تغدیه در دوران شیمی درمانی مخصوصا در صورت ابتلا به سرطان سینه، به مصرف کردن سبزیجات خام و همچنین میوه مربوط می‌شود.
• باید سعی کنید سبزیجات و میوه هایی را استفاده کنید که به خوبی گند‌زدایی شده اند‌.
• افرادی که دارای گلبول فردی پایین تر از ۵۰۰ هستند نباید سبزیجات و میوه هایی که خام هستند را استفاده نمایند.
• شیمی درمانی مخصوصا در موارد مربوط به سرطان روده بزرگ، موجب از بین رفتن باکتری های فلور در دستگاه گوارش فرد می شود و آنها را کاهش می دهد بنابراین استفاده از مواد حاوی پروبیوتیک توصیه می‌شود تا التهاب موجود را برطرف کرده و حالت تهوع را کاهش دهد.
• باید مصرف میوه های حاوی آنتی اکسیدان چون میوه های قرمز، بنفش و نارنجی رنگ را بیشتر‌ کرد.
• مصرف کافئین را کاهش داده و به جای چای سیاه از چای سبز استفاده شود.
• به دلیل تغییر یافتن میزان هورمون های موجود در خون باید از سویا، شیرین بیان، کنجد، نعنا و شنبلیله به جهت‌ داشتن فیتواستروژن استفاده نکرد.
• باید از مصرف مواد غذایی پر چربی، پر نشاسته و همراه نمک زیاد جلوگیری کرد و از مصرف کردن غذاهای فست فودی خودداری نمود.
• از مصرف نان سفید باید خودداری کرد.
• بهتر است از فلفل دلمه ای، چغندر، زردچوبه، لبو و همچنین هویج به جهت زیاد داشتن آنتی اکسیدان، استفاده کرد.
• مواد غذایی خام چون تخم مرغ خام و گوشت خام را مصرف نکنید.

پیش از شیمی درمانی چه بخوریم؟

بهتر است پیش از انجام شیمی درمانی مواد غذایی زیر را استفاده کنید:

• استفاده از ماست ساده و یا ماست همراه با میوه
• استفاده از پنیر تازه همراه با میوه
• مصرف کردن نان تست همراه با تخم مرغ آب پز
• کره بادام زمینی همراه با نان شیرینی
• مصرف غلات و شیر
• استفاده از سوپ برنج و مرغ همراه با کراکر نمکی

مواد غذایی در طول شیمی درمانی

داشتن تغذیه مناسب در طول انجام شیمی درمانی در موارد زیر به بیمار کمک کننده است:

• موجب حفظ شدن میران انرژی بیمار شده و باعث می‌شود که بیمار احساس بهتری داشته باشد.
• موجب می‌شود که بیمار میزان ذخایر معدنی مورد نیاز بدن خود را تامین کرده و وزن خود را حفظ نماید.
• موجب می‌شود که بیمار بتواند عوارض مربوط به درمان را به خوبی تحمل کند.
• میزان خطر ناشی از عفونت را کاهش می دهد.

از جمله بهترین مواد غذایی که باید در طول شیمی درمانی استفاده کرد عبارتند از:

• استفاده کردن از آبگوشتی که میزان نمک آن کم است.
• مصرف کردن سوپ
• استفاده از شربت
• مصرف دمنوش‌ های گیاهی چون دمنوش زنجبیل همراه نعناع
• استفاده کردن از چای کم رنگ
• مصرف داروهای ضد تهوع که توسط پزشک تجویز گردیده

مصرف کردن پروتئین ها در طول شیمی درمانی

در طول انجام دادن شیمی درمانی بیمار باید میزان پروتئین کافی را دریافت نماید تا سریع تر بهبودی خود را پیدا کند.

از جمله مواد حاوی پروتئین که بیمار می تواند استفاده کند می توان موارد زیر را نام برد:

• مصرف ماهی و مرغ
• مصرف کردن گوشت قرمز بدون چربی
• مصرف کردن تخم مرغ
• استفاده از لبنیات کم چربی
• مصرف کردن مغز ها و آجیل ها
• مصرف حبوباتی چون عدس، لوبیا و نخود

تاثیر چربی ها در طول شیمی درمانی

چربی ها موجب تامین شدن انرژی بدن شده و نوعی عایق بندی برای بافت های بدن را انجام می دهد.

بنابراین باید چربی های غیر اشباع چون روغن زیتون، بادام زمینی، ذرت و بذر کتان را در طول شیمی درمانی مورد استفاده قرار داد.

بهتر است از مصرف چربی های اشباع شده خودداری کرد.

تاثیرات کربوهیدرات ها در طول شیمی درمانی

برای سوخت ساز بدن و بهتر عمل کردن اندام های بدن، کربوهیدرات ها لازم هستند و در موادی چون میوه ها، سبزیجات و غلات یافت می‌شوند.

کربوهیدرات ها به دلیل داشتن فیبر نامحلول در دفع کردن مواد زائد بدن بسیار کمک کننده هستند و از یبوست جلوگیری می کند.

از جمله کربوهیدرات ها می توان موارد زیر را مثال زد:

• مصرف کردن نان، برنج و اسپاگتی
• مصرف کردن سیب زمینی و ذرت
• مصرف کردن نخود و لوبیا
• استفاده کردن از غلات

تاثیر آنتی اکسیدان ها در طول شیمی درمانی

به ویتامین های A، C، E، روی و سلنیوم آنتی اکسیدان می گویند که موجب جذب رادیکال های آزاد میشوند‌.

با جذب شدن رادیکال های آزاد از حمله کردن آنها به سلول های طبیعی بدن جلوگیری می‌شود.

توصیه ما استفاده از سبزی ها و میوه ها است که منبعی غنی از آنتی اکسیدان هستند‌.

تاثیر نوشیدن آب در طول شیمی درمانی

تمام سلول های بدن جهت عملکرد نیاز به آب دارند، در طول شیمی درمانی، ممکن است آب از طریق استفراغ یا اسهال از دست برود.

بیمار باید هر روز حدود هشت لیوان آب بنوشد تا اطمینان حاصل شود که تمام سلول های بدن آب مورد نیاز خود را دریافت می کنند.

لازم به ذکر است که تمامی مایعات (سوپ، شیر، حتی بستنی و ژلاتین)، سبزیجات و میوه های آبدار مانند کاهو و هندوانه در این دسته قرار می گیرند.

تاثیر ویتامین ها و مواد معدنی در طول شیمی درمانی

بدن برای عملکرد صحیح، به ویژه در طول شیمی درمانی، به مقادیر کمی ویتامین و مواد معدنی نیاز دارد.

علاوه بر این، دوز برخی از ویتامین ها و مواد معدنی امکان دارد اثرات شیمی درمانی و پرتودرمانی را کم کند.

با این حال، زمانی که فردی تحت درمان سرطان قرار می گیرد، فقط یک پزشک یا متخصص تغذیه صلاحیت تجویز مکمل های مولتی ویتامین را دارد.

رژیم غذایی بعد از انجام شیمی درمانی

رژیم غذایی بعد از انجام شیمی درمانی به اندازه رژیم غذایی در طول شیمی درمانی دارای اهمیت است و فرد باید حتماً بعد از انجام شیمی درمانی به تغذیه خود بسیار اهمیت دهد.

بهتر است که بعد از انجام شیمی درمانی نکات زیر را حتماً رعایت کنید:

• باید در طول روز سه وعده غذایی خود را مصرف کرده و سه وعده به عنوان میان وعده نیز استفاده کنید.
• باید حتماً غذا هایی که کم چرب هستند را استفاده کنید.
• استفاده از غذا هایی که خنک ‌تر هستند به دلیل آنکه بوی کمتری دارند از ایجاد حالت تهوع جلوگیری می ‌کنند‌.

استفاده کردن از مواد غذایی زیر نیز بعد از انجام شیمی درمانی توصیه می‌شود:

• مصرف کردن لبنیات کم چرب
• استفاده از فرنی و شیر برنج
• مصرف ماست یونانی
• مصرف تخم مرغ کاملا پخته شده همراه با سالاد
• مصرف مرغ و ماهی و گوشت کم چرب
• استفاده از آجیل ها و حبوبات
• استفاده از بادام زمینی
• مصرف کردن برنج و ماکارانی و سیب زمینی
• مصرف کردن سس مایونز کم چرب
• استفاده از شکلات داغ و دسرها و پنکیک ها

بالا بردن کالری و پروتئین‌ بعد از شیمی درمانی

برای بالا بردن کالری و پروتئین خود بعد از انجام دادن شیمی درمانی باید به نکات زیر دقت کنید:

• باید از غذا هایی که به آنها علاقه دارید در هر تایمی از روز استفاده کنید.
• هرگز منتظر گرسنه شدن برای مصرف غذا نمانید.
• فعالیت‌ های ورزشی خود را افزایش بدهید تا اشتهای شما باز شود.
• نوشیدنی ‌هایی که دارای کالری زیاد و پروتئین فراوانی هستند را مصرف کنید چون میلک شیک و استفاده از اسموتی
• از منابع حاوی فیبر محلول استفاده کنید چون موز، نان، برنج، سیب زمینی و غیره
• میزان سدیم و پتاسیم موجود در غذای خود را افزایش دهید.
• نوشیدن مایعات را افزایش دهید.

غذاهایی که در طول شیمی درمانی باید اجتناب کرد؟

در طول شیمی درمانی، اجتناب از تنقلاتی که ممکن است عوارض جانبی مرتبط با درمان را بدتر کنند، ضروری است.

به عنوان مثال، اگر بیمار مبتلا به اسهال است، باید از ذرت بو داده، میوه های خام و سبزیجات پرهیز کند، یا اگر گلودرد دارد، از خوردن تنقلات، آجیل های بزرگ یا غذاهای اسیدی خودداری کند.

علاوه بر این، زمانی که تعداد گلبول‌های سفید خون بیمار در حین شیمی‌درمانی کم است، باید از مصرف غذاهای زیر اجتناب کرد:

• گوشت، مرغ و ماهی نیم پز یا کبابی
• توفو و آجیل
• صدف خام یا نیم پز، سوشی یا ساشیمی
• کره آجیل
• تخم مرغ سفت یا نیم پز
• شیر و لبنیات غیر پاستوریزه
• غذاهای تند (مانند فلفل تند و ادویه جات)
• غذاهای چرب یا سرخ شده
• غذاهای بسیار شیرین
• وعده های غذایی بزرگ
• غذاهایی با بوی تند
• سریع غذا خوردن یا آشامیدن
• نوشیدن با غذا
• نوشیدنی های خیلی گرم یا سرد
• نوشیدنی های حاوی کافئین

چند ساعت بعد از شیمی درمانی نباید غذا نخوریم؟

افرادی که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند معمولاً عوارض جانبی این درمان از جمله از دست دادن اشتها و کاهش میل به خوردن را تجربه می کنند.

به طور کلی تا 2 تا 3 ساعت بعد از شیمی درمانی غذا نخورید.

پس از این مدت، بهتر است شروع به خوردن غذاهای سبک کنید.

به عنوان مثال، مصرف سوپ های سبک انتخاب خوبی برای شروع غذا خوردن پس از درمان است.

در این دوران معمولاً اشتهای افراد به میزان قابل توجهی کاهش می یابد، بنابراین اصرار به پرخوری نداشته باشید و با درک وضعیت بیماری، حجم وعده های غذایی را کاهش دهید و دفعات آنها را افزایش دهید.

بعد از شیمی درمانی چه بخوریم تا وزن کاهش پیدا نکند؟

در طول انجام شیمی درمانی برای سیر بیماری، پیش آگهی و کیفیت زندگی بسیار مهم می باشد که بیمار بتواند وزن خود را حفظ کند.

اگر این امر از طریق مصرف منظم غذا امکان پذیر نیست، مکمل های غنی از پروتئین برای نوشیدن یا پودر پروتئین برای حفظ یا افزایش توده بدون چربی بدن بیمار وجود دارد.

در صورت عدم تحمل تشدید شیمی درمانی همراه با استفراغ، اسهال و کاهش وزن در مدت طولانی تر، تغذیه مصنوعی از طریق پورت امکان پذیر و توصیه می شود.

حتی اگر در طول درمان میوه و سبزیجات کمتری مصرف شود، قرص های ویتامین به هیچ وجه نباید مصرف شود، زیرا اثر شیمی درمانی را کاهش می دهد.

به طور خلاصه، می توان گفت که بدن خود شما اغلب به شما می گوید که به چه چیزی نیاز دارد و به چه چیزی نیاز ندارد.

وقتی میل به غذا خوردن دارید، هر چه دوست دارید بخورید.

بسته به احساسی که دارید استراحت کنید یا ورزش کنید.